ผู้วางกลศึก: จูกัดเหลียง
ผู้ต้องกลศึก: โจโฉ
ผู้ร่วมกลศึก: เล่าปี่, อีเจี้ย, ซุนกวน
ประเภท: กลยุทธ์ชนะศึก
หลักการ: เข้าตีที่มั่นของศัตรู บีบบังคับให้เข้าหา
สาเหตุ: เล่าปี่เกรงจะเสียเสฉวนให้แก่โจโฉ จูกัดเหลียงจึงวางกลอุบายเพื่อรักษาเสฉวน
สถานที่: ฮันต๋ง
ผลลัพธ์: โจโฉเสียฮันต๋งให้แก่เล่าปี่

กลยุทธ์ล้อมเวยช่วยจ้าว หรือ เหวยเว่ยจิ้วจ้าว (围魏救赵) เป็นหนึ่งในกลศึกสามก๊ก ที่มีต้นแบบมาจากซุนปิน ในยุคเลียดก๊ก

มีที่มาจากเหตุการณ์ที่มีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์จีนยุคจ้านกว๋อ หรือเลียดก๊ก ซุนปิ้นเป็นนักการทหารผู้มีชื่อเสียงในสมัยจั้นกั๋ว เขากับผางเจวียนเป็นลูกศิษย์ร่วมอาจารย์เดียวกัน ต่อมาสองคนรับใช้ก๊กเว่ยด้วยกัน แต่ผางเจวียนริษยาซุนปิ้นที่มีความสามารถในการใช้กลยุทธ์ จึงพยายามใส่ร้ายป้ายสีซุนปิ้นทำให้ซุนปิ้นต้องถูกลงโทษตัดเข่าจนพิการ ต่อมาซุนปิ้นได้ย้ายไปอยู่ก๊กฉี ด้วยความช่วยเหลือของนายพลเถียนจี้ของก๊กฉี ต่อมาก๊กเว่ยนำกำลังบุกตีก๊กเจ้าโดยนายพลผางเจวียนนำทัพล้อมเมืองหันตันเมืองหลวงก๊กเจ้า ก๊กเจ้าจึงต้องขอความช่วยเหลือจากก๊กฉี

เจ้าก๊กฉีให้นายพลเถียนจี้เป็นแม่ทัพ ซุนปิ้นเป็นกุนซือนำกำลังทหารเดินทางไปช่วยเหลือก๊กจ้าว เถียนจี้คิดจะนำกำลังทหารเข้าโจมตีกองทัพเว่ยที่ล้อมเมืองหันตันเพื่อช่วยสลายวงล้อม แต่ซุนปิ้นเล็งเห็นสถานการณ์จึงเสนอแผนให้นำกำลังไปล้อมก๊กเว่ย ผางเจวียนทราบข่าวจึงนำทัพกลับไปช่วยก๊กเว่ย ทำให้วงล้อมก๊กจ้าวสลายลง ฝ่ายผางเจวียนถูกซุ่มโจมตีพ่ายแพ้ยับเยิน

กลยุทธ์ที่มีความหมายถึงการที่ศัตรูรวบรวมกำลังทหารและไพร่พลไว้เป็นจุดศูนย์กลาง ทำให้เกิดกำลังและความเข้มแข็งเพิ่มมากขึ้น ควรที่จะใช้กลยุทธ์ในการดึงแยกศัตรูให้แตกออกจากกัน เพื่อให้กำลังไพร่พลทหารกระจัดกระจาย คอยระแวดระวังมีความห่วงหน้าพะวงหลังแล้วจึงบุกเข้าโจมตี ตามความหมายของตำราพิชัยสงครามคือ การบุกเข้าโจมตีในจุดที่อยู่นอกเหนือความคาดหมาย โจมตีในจุดที่ศัตรูไม่ได้เตรียมการตั้งรับและคอยระวังป้องกัน ย่อมถือว่าได้เปรียบและได้รับชัยชนะมาแล้วครึ่งหนึ่ง

ในการทำศึกสงคราม การบุกเข้าโจมตีศัตรูจะบุกเข้าทางด้านหน้า ซึ่งเป็นเพียงกลอุบายหลอกล่อให้ศัตรูหลงทิศและนำกำลังบุกเข้าโจมตีทางด้านหลัง การแสร้งบุกโจมตีทางด้านตะวันออกแต่จริงแล้วบุกเข้าโจมตีทางด้านตะวันตก การทำให้ศัตรูคาดเดาแผนการรบไม่ถูก ทำให้เกิดความสับสนในการวางกำลังป้องกันฐานทัพ พึงหักเอาในขณะที่ศัตรูเป็นฝ่ายที่ไม่ได้เตรียมความพร้อม เข้าจู่โจมในยามที่ศัตรูไม่ได้คาดคิดตำราพิชัยสงครามกล่าวไว้ว่า “เมื่อเห็นจุดอ่อนเปราะของศัตรู เราต้องใช้กลยุทธ์พิสดารโจมตี” ตัวอย่างการนำเอากลยุทธ์ล้อมเวยช่วยจ้าวไปใช้ได้แก่จูกัดเหลียงที่หลอกให้โจโฉนำทัพไปรบกับซุนกวน และบุกเข้ายึดฮันต๋งจากโจโฉได้สำเร็จ

ตัวอย่างกลยุทธ์
เมื่อคราวที่โจโฉยกทัพไปตีฮันต๋งได้สำเร็จ กิตติศัพท์ความเก่งกาจสามารถของโจโฉก็เลื่องลือกระฉ่อนมาถึงเสฉวน ในขณะนั้นเล่าปี่พึ่งจะเข้ายึดครองเสฉวนได้ไม่นาน ราษฏรภายใต้การปกครองพากันหวาดกลัวโจโฉ เกรงจะต้องเสียเสฉวนให้แก่โจโฉสืบต่อไป บ้านเมืองยังไม่ปกติและมีความเข้มแข็ง เล่าปี่จึงปรึกษากับจูกัดเหลียงเพื่อหาทางแก้ไขความหวาดกลัวของราษฏร จูกัดเหลียงจึงวางกลอุบายไม่ให้โจโฉยกทัพมาตีเสฉวนและอธิบายให้เล่าปี่เข้าใจว่า “โจโฉนั้นยังกริ่งเกรงซุนกวนอยู่ จึงให้แฮหัวตุ้นกับเตียวเลี้ยวอยู่รักษาหับป๋า เมื่อโจโฉยกมาตีฮันต๋งก็เอาแฮหัวตุ้นมาด้วย ขอให้แต่งผู้มีสติปัญญาไปว่ากล่าวแก่ซุนกวนว่า ท่านจะให้กังแฮ เตียงสา ฮุยเอี๋ยง แล้วยุยงให้ซุนกวนยกมาตีหับป๋า โจโฉรู้ก็จะเป็นกังวลเลิกทัพกลับไป”

เล่าปี่จึงมอบหมายให้อีเจี้ยไปเป็นทูตชี้แจงข้อเสนอต่อซุนกวน ซึ่งซุนกวนเห็นดีงามด้วยกับข้อเสนอของเล่าปี่ จึงนำทัพยกไปตีหับป๋า โจโฉเมื่อทราบเรื่องการบุกหับป๋าก็ตกใจรีบเลิกทัพจากฮันต๋งกลับไปเตรียมรับมือซุนกวนแทน เลิกล้มแผนการที่จะไปตีเสฉวนของเล่าปี่ ทัพของโจโฉและซุนกวนทำศึกสงครามอยู่นานก็ไม่สามารถเอาชนะกันได้ จนกระทั่งยอมเลิกทัพกันไปเอง เล่าปี่จึงมีโอกาสสะสมกำลังทหารของตนเองและยกทัพไปตีฮันต๋งในเวลาต่อมา กลยุทธ์ล้อมเวยช่วยจ้าวหรือเหวยเวยจิ้วจ้าวของจูกัดเหลียง ก็ประสบความสำเร็จในปกป้องเสฉวนของเล่าปี่และสามารถนำทัพไปตีฮันต๋งได้อย่างงดงาม

ขอบคุณ
wikipedia
36 กลยุทธ์ผู้นำ
กลยุทธ์พลิกสถานการณ์
สามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง